Zeeland

Recente berichtgeving in NRC heeft aan het licht gebracht dat oude, niet verzekerde en slecht onderhouden olietankers regelmatig de Zeeuwse wateren aandoen bij het vervoeren van Russische olie. https://www.nrc.nl/nieuws/2024/03/15/poetin-komt-tanken-bij-vlissingen-a4193179

Ontwijken van sancties tegen Rusland

Rusland omzeilt westerse sancties door ruwe olie in oude, gevaarlijke en niet of slecht verzekerde tankers over de wereldzeeën te vervoeren. Deze zogenaamde ‘schaduwvloot’ neemt brandstof in bij de Westerschelde in Zeeland. De schepen wisselen vaak van vlag, naam en eigenaar en zijn betrokken bij ongelukken vanwege hun slechte staat. Het gaat om schepen die rijp zijn voor de sloop. De Europese Commissie is gefrustreerd omdat de schaduwvloot de sancties ontwijkt. Nederlandse en Vlaamse bedrijven faciliteren het voorzien van brandstof van deze schepen, terwijl geen enkele instantie de eindverantwoordelijkheid heeft. Het gedrag van de schepen en de situatie zorgen voor bezorgdheid over mogelijke ongelukken en de gevolgen daarvan.

Deze schepen zorgen voor een verhoogd risico op een mogelijke milieuramp en roepen verschillende vragen op over de veiligheid en verantwoordelijkheden in deze situatie.

“Sinds de Russische inval in Oekraïne van 24 februari 2022 is het aantal schepen dat nabij Vlissingen tankt zeker verdubbeld” aldus de voorzitter van het Loodswezen in Vlissingen. Zijn loodsen begeleiden schepen van en naar zee. Elke dag moeten er wel twee zeeschepen naar het Everingse ankergebied geloodst worden die daar gaan bunkeren.

Ook vóór de inval van 2022 voer er al zoiets als een ‘dark fleet’ over de wereldzeeën; een verzamelterm voor oude, slecht verzekerde schepen die ‘onder de radar’ handelen met landen waarvoor internationale sancties gelden, zoals Noord-Korea, Iran en Venezuela.

Sinds december 2022 – het moment waarop de G7 en de EU besloten dat er geen Russische olie meer aangevoerd mocht worden -  is die schaduwvloot razendsnel gegroeid tot ruim 500 schepen.

vragen aan gedeputeerde staten

Gedeputeerde Staten van Zeeland en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), moeten volgens de Statenfracties van SP, D66, CU, PvdA-GroenLinks en CDA actie ondernemen om deze risicovolle situatie aan te pakken. Daarom hebben deze partijen samen vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten.

We zijn van mening dat deze bezoeken het risico op een milieuramp vergroten. Om dit te voorkomen moeten deze schepen scherp gecontroleerd en aangepakt worden door Inspectie Leefomgeving en Transport, maar die doen volgens het artikel van NRC niets.

Volgens ons moet Gedeputeerde Staten met de grootst mogelijke urgentie aan ILT duidelijk maken dat ze structureel en vaak in de Westerschelde moeten gaan controleren. Gedeputeerde Staten moet in Den Haag aandringen op het instellen van sanctielijsten wegens „het faciliteren van ongehinderde handel in Russische olie” en daarbij het bijdragen aan „de inkomsten die Rusland nodig heeft om Poetins oorlogsmachine te financieren” - zoals in Groot-Brittannië wel al gedaan wordt. GS moet er bij de gemeenschappelijke Vlaams-Nederlandse Nautische Autoriteit op aandringen alles in het werk te stellen om deze praktijken tegen te gaan.

Ook willen de partijen een duidelijk overzicht van Gedeputeerde Staten over de verantwoordelijkheden in het geval er een milieuramp ontstaat en moeten GS in gesprek gaan met North Sea Port om te onderzoeken hoe deze ontwijkingsmogelijkheden kunnen worden tegengegaan. Ook willen deze partijen weten of en welke veiligheidsvoorschriften/protocollen er zijn voor het bunkeren van brandstof op de Westerschelde en hoe actueel het rampenplan van de Veiligheidsregio Zeeland is in het geval zich een milieuramp voordoet.

Het is aan Gedeputeerde Staten en alle betrokken instanties om deze kwestie serieus te nemen en concrete stappen te zetten om de veiligheid te verbeteren en de verantwoordelijkheden duidelijk te stellen.