Zeeland

De overschakeling op schone energie zet grote groepen inwoners buiten spel. Om dat te doorbreken presenteert de SP Zeeland deze week plannen voor een andere aanpak die meteen ook de leefbaarheid ten goede komt. Als het aan de SP ligt krijgen alle 200.000 huizen in Zeeland uiteindelijk gemeenschapsenergie. Dat is schone energie die lokaal wordt opgewekt, bijvoorbeeld door coöperaties waarin alle inwoners zeggenschap hebben, en zowel lusten als lasten eerlijk worden gedeeld.

De plannen staan in de nota van de Zeeuwse Statenfractie van de SP: ‘Schone Energie in Zeeland voor Iedereen!’. Dit document wordt woensdag aangeboden tijdens de Dag van de Energiedialoog, waarop het provinciebestuur een begin maakt met beleid voor de energietransitie.

De huidige aanpak, aldus de SP, ‘veroorzaakt een tweedeling die vermogenden rijker maakt en minvermogenden armer. Immers, wie kan investeren in schone energie en besparingsmaatregelen profiteert van energiesubsidies en energierendement. Wie dat niet kan betaalt het gelag. Die draait op voor de belastingen en heffingen op (vuile) energie en ziet de waarde van de woning en daarbij behorende toestellen verminderen.” Niet alleen geraken grote groepen inwoners hiermee op achterstand, er zal ook steeds meer weerstand ontstaan, waarschuwt de Statenfractie van de SP.

De SP pleit dan ook voor een aanpak die iedereen in staat stelt mee te doen, ook als het betrokkenen ontbreekt aan de benodigde financiën. Een middel daartoe is de oprichting van lokale coöperaties die gebruik maken van goedkope leningen en sociaal kapitaal, ofwel ervaringen, deskundigheden en drijfveren uit de plaatselijke gemeenschap.

De SP ziet voor het provinciebestuur de rol weggelegd om dit te stimuleren: ,,Waar dorpen, wijken of andere groepen mensen samen een weldoordacht idee hebben om collectief een windmolen, zonnepanelen of andere duurzame energie te exploiteren, behoort het provinciebestuur dit financieel en organisatorisch te ondersteunen. Datzelfde geldt voor energiebesparings-projecten”, zegt SP-statenlid Sylvia Tuinder.  Daar wil de SP dan wel voorwaarden aan verbinden: geen of zo laag mogelijke financiële drempels voor deelname; zeggenschap bij de deelnemers over baten en lasten, aandacht voor andere gemeenschaps- en leefbaarheidsvoorzieningen; planvorming vanuit een lokaal gedragen visie.

Als tweede belangrijke peiler van het provinciaal energiebeleid ziet de SP de totstandkoming van een voor alle initiatieven toegankelijke gratis kennisbron, zoals de Friese ‘Energiewerkplaats’, nauw samenwerkend met het landelijk Netwerk Duurzame Dorpen dat zich ook bezig houdt met andere projecten die de leefbaarheid en gemeenschapszin vergroten.

De SP bepleit verder de vorming van een Zeeuws Schone Energie Fonds, onder meer voor het verstrekken van een gunstige lening, achtergestelde lening, financiële bijdrage of  financiële garantie, en voor het treffen van financiële arrangementen. Onder meer kan worden gedacht aan bijdragen ter verlichting van financieringskosten, bijdragen in aanloopkosten, compensaties voor eventueel benadeelde omwonenden.

Zo’n Schone Energie Fonds kan op verschillende manieren worden gevoed, uiteenlopend van  middelen uit de provinciebegroting, bijdragen van andere overheden en middelen uit externe fondsen of bronnen. Daarbij kan ook worden gedacht aan het Zeeuws Klimaatfonds en de 5 x 2 miljoen die via Stedin beschikbaar kwam bij de verkoop van het Zeeuws netwerkbedrijf.

De complete nota wordt woensdag gepresenteerd tijdens de Zeeuwse Dag van de energiedialoog, en wordt vanaf dat moment als bijlage aan dit artikel toegevoegd. De SP nodigt iedereen uit om over de voorstellen mee te denken.

Bijlage: 

Klik hierop voor de complete versie van de SP-nota Schone Energie in Zeeland voor iedereen!'.