Zeeland

Op 28 augustus 2024 heeft een bewoner van Sluiskil ingesproken tijdens de commissievergadering van de Provinciale Staten Zeeland. Zijn boodschap was duidelijk: de vervuiling veroorzaakt door Heros Sluiskil moet onmiddellijk en daadkrachtig worden aangepakt. Als Socialistische Partij Zeeland onderschrijven wij zijn zorgen en eisen wij dat de gezondheid van de inwoners van Sluiskil en omliggende gebieden voorop komt te staan.

Gezondheid is een Recht

Gezondheid is sinds 1 januari 2024 een van de maatschappelijke doelen van de Omgevingswet. Dit betekent dat de overheid verplicht is om de gezondheid van haar inwoners te beschermen. De provincie en de Omgevingsdienst hebben echter nagelaten om adequaat op te treden. De afwijzing van het handhavingsverzoek van de bewoners is ontoereikend en negeert de ernst van de situatie. De bewoners willen geen halfslachtige maatregelen, zoals extra sproeien, die niet hetzelfde beschermingsniveau bieden als een overkapping.

De Problematiek

Heros Sluiskil is al jaren een bron van zorg voor de omwonenden vanwege de verspreiding van stof en geur. Dit stof, afkomstig van de opslag en bewerking van AVI-bodemas, bevat zware metalen zoals lood, en zelfs PFAS, die schadelijk zijn voor mens en milieu. Ondanks klachten en oproepen van de buurtbewoners lijkt er weinig tot niets te gebeuren. Uit een recent Belevingsonderzoek Omgevingskwaliteit van de provincie Zeeland en de gemeente Terneuzen blijkt dat de zorgen van de bewoners reëel zijn. Toch worden deze zorgen structureel genegeerd.

De Eisen van de Bewoners

Bewoners van Sluiskil eisen dat Heros zijn terreinen met AVI-bodemas volledig overkapt. Dit is geen onredelijke eis. In andere delen van de wereld, zoals bij staalfabrieken in Taranto, Italië, en Tata Steel in India, zijn vergelijkbare overkappingen al gerealiseerd. Het feit dat Heros deel uitmaakt van het grote Duitse Rethmann/Remondis-concern maakt duidelijk dat financiering geen obstakel hoeft te zijn.

Het verzoek om handhaving en de afwijzing van de provincie en omgevingsdienst daarop

Op 29 april 2024 hebben 13 bewoners uit Sluiskil een handhavingsverzoek ingediend met betrekking tot Heros Sluiskil. Dit op advies van de deskundige die door Argos/Human was ingeschakeld. In dit verzoek tot handhaving en nadien in de door de deskundige aan de provincie en
de Omgevingsdienst verzonden nadere informatie wordt uitvoerig juridisch en technisch toegelicht waarom de indieners een gesloten overkapping bij Heros willen. Er wordt ook verwezen naar het Advies van de
Expertgroep Gezondheid Tata over overkappingen en een proefschrift van de Erasmus Universiteit over gezondheid in het Sloe-gebied en in Zeeuws-Vlaanderen.
Op 14 augustus 2024 ontvingen de indieners van het verzoek om handhaving een afwijzing. Dit besluit zat niet bij de stukken voor deze vergadering. De vraag is of de Statenleden wel volledig door GS worden geïnformeerd.

Over deze afwijzing merkt de inspreker kort het volgende op:

• Heros, Tata Steel maar ook de Rijksoverheid en de lokale overheden weten al sinds 2019 dat een volledig gesloten overkapping bij stuifgevoelige goederen de Best Beschikbare Techniek (BBT) is en kan worden afgedwongen.
• Het RIVM meet met de zogenaamde “bakmethode” de hoeveelheid stof, zware metalen en PAK’s in de omgeving van Tata Steel. Dat is de enige juiste meetmethode. Het uitgevoerde onderzoek in Sluiskil is naar onze mening onjuist.
• In paragraaf 3.1 van de toelichting van het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Staatsblad 2018-293) wordt de Specifieke Zorgplicht, wat voortvloeit uit het Europese recht, uitvoerig uitgelegd op welke wijze je dit moet interpreteren. De Stelling van GS en de Omgevingsdienst in de afwijzing is onjuist, mede omdat men verwijst naar oude jurisprudentie.
• Heros veroorzaakt wel significante verontreiniging, dat kun je uitrekenen op basis van internationale kentallen voor het stuiven van stof en de oppervlakte van het terrein en de gevonden zware metalen in het verwaaide stof. Er lag verwaaid AVI-bodemas buiten het terrein.
• GS en de Omgevingsdienst gaan in hun afwijzing helemaal niet in op het aspect gezondheid, het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid “Industrie en Omwonenden” en de aanbevelingen daarin. Dit rapport geldt ook voor Zeeland.

Het is onacceptabel dat er sinds de afwijzing van het handhavingsverzoek geen overleg is geweest tussen de betrokken partijen en de bewoners. Dit gebrek aan communicatie en transparantie laat zien dat de gezondheid van de inwoners van Sluiskil niet serieus wordt genomen. Wij als SP Zeeland staan achter de bewoners en roepen de provincie op om de gezondheid van haar burgers voorop te stellen.

De inwoners van Sluiskil hebben recht op een gezonde leefomgeving. De SP zal hen blijven steunen in hun strijd voor een veilig en schoon Sluiskil.